Sự thu hẹp nơi ngụ, đặc biệt do hậu quả chiến tranh, như Chiến tranh Việt Nam tại Đông Nam Á, cũng góp phần làm suy giảm và ngăn cản việc khôi phục loài. Họ thường dựa vào những bẫy ảnh tự động ( camera trap ) và các mẫu phân để đánh giá sức khỏe và hoạt động của các con tê ngưu.
Chúng cùng thuộc một chi với loài tê giác Ấn Độ, và cũng có một bộ da nếp gấp giống như một bộ áo giáp, tuy nhiên chúng chỉ dài có 3,1–3,2 m (10–10,5 ft) và cao 1,4–1,7 m (4,6–5,8 ft), nhỏ hơn tê ngưu Ấn Độ và gần tương đương với kích cỡ loài tê giác đen. Loài tê giác Java hồ hết thời gian sống bơ vơ, trừ khi kết đôi và nuôi dạy tê giác con, mặc dù đôi khi chúng có thể tụ hợp thành bầy gần các bãi đằm hay bãi liếm đất mặn.
000 đôla một kilôgam tại các chợ đen. Trong dĩ vãng chúng đã từng sinh sống trong những rừng mưa vùng đất thấp, vùng đồng cỏ ẩm thấp và các bãi bồi triền sông rộng lớn.
Một quần thể có chí ít 40 con sống tại Vườn nhà nước Ujung Kulon trên đảo Java của Indonesia, và quần thể còn lại, theo ước lượng năm 2007, chỉ còn không nhiều hơn 8 con, sống tại Vườn quốc gia Cát Tiên của Việt Nam. Hiện nay chúng đang ở trong tình trạng cực kỳ khẩn, với chỉ hai quần thể được ghi nhận trong môi trường thiên nhiên và không có con nào trong các vườn thú.
Loài tê ngưu Java có thể sống đến khoảng 30–45 năm trong điều kiện hoang dã. Sừng của tê giác Java có độ dài thường dưới 25 cm (10 inch), nhỏ hơn các loài tê ngưu khác. Các nhà khoa học và bảo tồn học hiếm khi nghiên cứu chúng trực tiếp, vì độ hiếm có của chúng và nguy cơ có thể can thiệp vào một loài sinh vật đang khẩn.
Sự phân bố bây chừ chỉ tụ hợp ở hai khu bảo tồn nhà nước, tuy nhiên những con tê ngưu Java vẫn còn đang gặp hiểm nguy bởi sự săn trộm, bệnh tật và sự sút giảm đa dạng di truyền gây ra bởi giao cấu cận huyết. Nó có thể là loài động vật có vú lớn hiếm nhất trên thế giới. Tê giác Java hay tê ngưu Sunda , còn được gọi tê giác một sừng ( Rhinoceros sondaicus ) là một trong năm loài động vật guốc lẻ còn sống sót của họ tê ngưu.
Con người là kẻ đi săn độc nhất vô nhị các con tê ngưu trưởng thành. Lưu trữ/Đề cử Xem thêm. Sự suy giảm của loài này được cho là do việc săn bắt trộm, chủ yếu để lấy sừng, một loại dược liệu có giá trị cao trong y khoa phương Đông truyền thống và có thể bán được với giá lên tới 30.
Chính vì vậy, tê ngưu Java vẫn là loài được nghiên cứu chí ít trong vớ các loài tê giác bây chừ. Trước kia là loài phổ biến nhất trong các loài tê ngưu châu Á, tê giác Java từng phân bố ở các đảo của Indonesia, trải rộng quơ Đông Nam Á, tới cả Ấn Độ và Trung Quốc.
Chúng thường tránh xa con người, nhưng có thể sẽ tiến công nếu cảm thấy hiểm nguy.
