Lữ hành quốc tế - Xem mặt mà đặt niềm tin

Du khách Việt bị Travel Life lừa vật vờ tại phi trường Bangkok trước khi được lên phi cơ về Việt Nam. Ảnh: Infonet Minh chứng điển hình nhất cho những rủi ro và bất trắc đó là việc Công ty TNHH MTV dịch vụ du lịch Cuộc sống (Travel Life) bỏ rơi 700 du khách Việt trên đất Thái vừa xảy ra cách đây chưa lâu. Sự kiện bắt đầu từ hội nghị phối hợp tham quan, du lịch do Công ty Herbalife Việt Nam tổ chức cho khoảng 3.000 người sang Thái Lan từ ngày 12 đến 18/6. Theo tìm hiểu của phóng viên, trong giao kèo được ký kết giữa Travel Life và đối tác của mình tại Thái Lan là Công ty Thái 2020, 30% tổn phí sẽ được Travel Life chi trả khi ký hiệp đồng, 70% còn lại công ty cam kết sẽ thanh toán ngay khi đoàn đến Thái Lan. Tuy nhiên, do không nhận được số tiền này nên sau 2 ngày chấm dứt hội nghị, đối tác Thái Lan đã không thể phục vụ đoàn theo thỏa thuận. Ông Lã Quốc Khánh, Phó giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (Sở VH - TT & DL) cho biết, ngay khi nhận được thông báo, thanh tra Sở kết hợp với các đơn vị can dự tiến hành thanh rà soát đối với hoạt động của công ty này. Kết thúc buổi làm việc, Đoàn đã phát hiện và quyết định xử phạt 8 sai phạm của Travel Life, trong đó có những lỗi nghiêm trọng như: hoạt động lữ hành quốc tế mà không có giấy phép kinh dinh lữ hành quốc tế; Không ký hiệp đồng với chỉ dẫn viên du lịch hướng dẫn khách đi tour, sử dụng người không có thẻ chỉ dẫn viên để dẫn đoàn; không mua bảo hiểm du lịch cho khách; không quản lý khách du lịch theo giao kèo, chương trình du lịch đã ký… Ông Lã Quốc Khánh phân tích:"Việc công ty du lịch Travel Life vừa qua đã gây ra một sự cố nghiêm trọng, ảnh hưởng đến uy tín của ngành du lịch trong việc bảo đảm chất lượng và tổ chức lữ hành. Duyên do lớn nhất là doanh nghiệp đã không lượng định được năng lực của mình mà vì lòng tham đã cố tình làm trái phép một việc mà mình không được phép làm. Đó là tổ chức lữ hành quốc tế trong khi mình không có giấy phép lữ khách quốc tế. Đến nay, chúng tôi cũng đã thống nhất theo khung hình phạt tối đa là 92 triệu, tuy nhiên cũng có những biện pháp bổ sung là chúng tôi sẽ yêu cầu Sở Kế hoạch - Đầu tư rút lại giấy phép kinh doanh của công ty này". Bàn thảo với chúng tôi, một số công ty lữ hành lâu năm cho biết, những vi phạm tương tự như trường hợp của công ty Travel Life bây chừ không phải là hiếm. Thông thường thì các công ty khi xin giấy phép thành lập doanh nghiệp thường đăng ký kinh doanh trên nhiều lĩnh vực cùng một lúc như thương nghiệp, du lịch, dịch vụ… Với hình thức này, các công ty có thể liên tục thay đổi lĩnh vực kinh dinh theo kiểu mùa vụ, đồng thời cạnh tranh giá cả khá gay gắt với các công ty chuyên doanh về một lĩnh vực nào đó. Travel Life cũng không nằm ngoài chiêu thức ấy. Một công ty lữ hành yêu cầu được giấu tên cho rằng, với chuyến hành trình dài 6 ngày 5 đêm, mà Travel Life chỉ nhận trọn gói với mức 4,5 tỷ đồng cho 700 người từ Herbalife là điều chẳng thể nào khả thi được, vì chỉ riêng vé phi cơ từ Việt Nam sang Thái đã mất 4,3 tỉ đồng. Và đây chính là Nguyên nhân dẫn đến sự cố du khách bị bỏ rơi, sống vất vưởng trên đất khách."Thực ra hiện nay tâm lý của khách ai cũng muốn làm sao cho giá rẻ, cơ mà điều kiện này cũng gây ra những khó khăn cho cả các công ty lớn khi đấu thầu đoàn. Các công ty nhỏ thường đưa ra mức giá rất thấp, thấp đến mức mà các công ty lữ hành lớn không ai dám thực hiện cả bởi lý do là nếu tổ chức tour thì kiên cố sẽ bể, chưa nói đến những sự cố gì khác nữa. Thậm chí nhiều công ty lữ hành lớn như Viettravel, Saigontourist hoặc các đơn vị khác đôi khi để giữ lấy thị trường cũng ưng lỗ để giữ lấy thị phần song khi nào tính mạo hiểm quá cao thì chúng tôi cũng chẳng thể nào dám lấy uy tín của mình ra để bảo đảm nên cũng đành bỏ". Sự cố của Travel Life rõ ràng đã cho nhiều người một bài học về việc “chọn mặt gửi vàng” trên lĩnh vực du lịch, đặc biệt là các tour lữ khách quốc tế. Chúng ta không vì giá rẻ mà bỏ qua việc cân nhắc, xem xét bề dày hoạt động cũng như uy tín của các công ty tổ chức, điều hành tour. Ngoại giả cũng cần phải nói đến vai trò và sự quản lý lỏng lẻo của cơ quan quốc gia. Được biết, hiện giờ để có một giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế, Sở VH - TT & DL các địa phương là đơn vị trực tiếp thực hiện thủ tục hành chính, Tổng cục du lịch là cơ quan có thẩm quyền quyết định. Chính sự nhiêu khê, nhiều tầng lớp trong công tác đăng ký và cấp phép kinh doanh càng khiến việc quản lý hoạt động du lịch trở nên phức tạp. Cũng từ bài học của Travel Life một lần nữa cho thấy, loại hình kinh dinh lữ khách quốc tế khá tứ tung trong khi công tác quản lý tỏ ra lỏng lẻo, dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh với chất lượng dịch vụ ngày càng đáng báo động. Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Bình - Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam nói:"Trong bối cảnh tình hình kinh tế hiện dẫn đến tình trạng tồn tại rất nhiều công ty hoạt động không có giấy phép, vi phạm nghiêm trọng các hoạt động du lịch. Thí dụ như sự việc bỏ rơi 700 khách ở Bangkok vừa qua là một tiêu biểu cho thấy tình hình hoạt động ngày càng khó khăn hơn. Thế nhưng, thực tiễn để diễn ra như Travel Life, vấn đề ai là người soát hoạt động của họ. Có rất nhiều cơ quan tham gia thực hiện công việc này nhưng như hiện nay chúng ta thấy, sự phối hợp của các cơ quan chức năng để phục vụ cho hoạt động du lịch vẫn rất ít, khó. Thành ra, họ vẫn nhởn nha tổ chức các hoạt động trái phép như vậy trước mắt vơ các cơ quan quản lý". Cho đến nay, sai phạm của Travel Life đã được Bộ và Sở VH - TT & DL xem xét, xử lý nghiêm để lấy đó làm gương, việc bồi hoàn và khắc phục những sơ sót giữa Travel Life với du khách cũng đã được thỏa thuận xong. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng, với mức phạt 92 triệu đồng cho việc bỏ rơi 700 du khách trên đất khách là quá thấp so với một hiệp đồng trị giá hàng tỷ đồng. Và như thế, chẳng ai dám chắc trong thời gian tới, sẽ chẳng còn những vi phạm rưa rứa sẽ đấu tái diễn. Vậy, nên chăng việc chế tài xử phạt cần phải nâng cao hơn nữa để đảm bảo tính răn đe đối với những trường hợp cố tình vi phạm. Ngoài ra, ngành du lịch nên xem xét và kiểm tra lại các tiêu chí cấp phép lữ khách quốc tế, không nên cấp tràn lan như thời gian vừa qua. Bên cạnh đó, phải soát lại Luật Du lịch, cần thiết phải bổ sung một số điểm nhằm tăng cường công tác quản lý cũng như điều chỉnh cho ăn nhập với tình hình thực tiễn. Đối với du khách, cũng nên “xem mặt mà đặt niềm tin” đối với các công ty lữ hành khi dự các tour, đặc biệt là tour lữ hành quốc tế.